EEN KENNISMAKING

 Toen de oude heer van nummer 216 op een ochtend de gordijnen openschoof, zag hij dat een jonge vrouw in het parkje tegenover zijn huis al voortvarend aan het werk was. Ze droeg wijde handschoenen, hield met haar linkerhand een stevige tang vast en met haar rechterhand sleepte ze een jutezak met zich mee. Haar plan was duidelijk: alle plastic zakjes, tasjes en bekertjes diende verwijderd te worden, terwijl ze ook voor blikjes drank geen enkel medelijden kende. Weg met die troep!

De oude heer bekeek haar wat aandachtiger. Nee, hij kende haar niet, maar ze beviel hem wel. Een slank figuur, kortgeknipt donker haar, gaaf gezicht, en dan die ijver om hier de boel op te ruimen. Waren alle jonge mensen maar zo! Zijn ochtendhumeur verdween totaal, neuriënd begon hij zijn ontbijt klaar te maken.

Een paar dagen later zag hij haar terug. Hij zette net een paar dozen met oude kranten op de stoep -  moeizaam, want zijn knieën deden het niet mee zo -  toen ze op haar fiets aan kwam rijden. Op de hoek van de straat stond een soort schuilhokje, dat in de loop van de tijd verworden was tot een hangplek van scholieren. De jonge vrouw zette daar haar fiets neer en begon aan haar opruimwerk. Aangezien enkele buurtbewoners al eens, zonder veel succes, hun beklag hadden gedaan bij de school, stond de oude heer met welgevallen toe te kijken. Wie is zij toch? vroeg hij zich af. Ik moet toch eens een praatje met haar maken.

Die kans kreeg hij een weekje later. Gekleed in een gitzwart joggingpak, waardoor haar vormen uitstekend uitkwamen, verzamelde ze in de goot vlak voor zijn huis allerlei glasscherven. Behoedzaam lopend, hij had weer veel last van zijn rug, ging de oude heer op onderzoek uit. "Is dat van flessen, denkt U?" Ze keek even op. "Ik geloof dat ze met opzet kapot gesmeten zijn. Dronken mensen, waarschijnlijk. Loopt hier weleens dronken volk rond? "   

Het ijs was gebroken, de kennismaking gelukt, de oude heer en de jonge vrouw raakten  met elkaar in een geanimeerd gesprek. Hij hoorde dat ze sinds kort in één van de zijstraten woonde, op zoek was naar werk, en om de tijd te doden maar ook uit ergernis klein straatvuil verwijderde en naar de gemeentelijke stortbakken bracht. Zijn aanbod om een kop koffie te komen drinken sloeg ze vriendelijk af.

Maar toen hij haar na een week of twee tegenkwam, hield ze hem staande. Of ze iets vragen mocht. Het was namelijk zo: ze had ergens gesolliciteerd, en nu moest ze formulieren invullen, en dat kon ze niet zo best, want lezen en schrijven was voor haar een probleem. Wilde hij helpen?

Natuurlijk wilde hij dat. Ze maakten de afspraak dat ze de volgende dag bij hem op nummer 216 langs zou komen. Keurig op tijd belde ze aan. Toen ze zo sportief, eenvoudig, smaakvol gekleed voor zijn deur stond, zag hij dat bij de buren het gordijn even bewoog. Big brother is watching you, dacht hij en liet haar binnen. Terwijl hij voor haar uit liep naar de woonkamer zag ze in de hal een spiegeltje hangen. Snel ging ze er voor staan en gaf zichzelf een knipoogje. Ze had haar doel bereikt. 

EVERY INCH A GENTLEMAN

Als jongen wilde Mr. Williams al niets anders worden dan een gentleman. In Londen, gedurende de jaren vijftig, betekende dat natuurlijk: bolhoed, paraplu, driedelig streepjespak. Vele jaren lang reisde hij met de trein van het voorstadje waar hij met vrouw en zoon woonde, naar Waterloo Station in Londen. Toen hij leiding gaf aan de afdeling Publieke Werken meed hij de coupé waar zijn ondergeschikten zaten, maar nam elders plaats. Op weg naar hun kantoor liep hij voorop; de anderen volgden. Is Mr. Williams een hooghartig mens? Nee, maar wel erg vormelijk, zoals het toen hoorde. Je spreekt steeds op zachte toon, spreekt elkaar aan met Mr. X, Mrs. Y of Miss Z. Je zinnen start je bescheiden met "Ik vraag me af of..", "Is het mogelijk dat...", en je laat iedereen uitpraten. Heftige discussies zijn uit den boze en de baas heeft altijd gelijk. 

Werken bij de gemeente heeft het grote voordeel dat je tijdrovende, dus lastige klussen kunt afschuiven. Mr. Williams laat een jonge klerk drie dames begeleiden die met een verzoek komen. Ze worden van de ene afdeling naar de andere gestuurd; overal krijgen ze te horen dat hun verzoek elders in behandeling genomen moet worden. Als de jongen uiteindelijk weer bij zijn baas komt, legt die het verzoek op een stapeltje, met de opmerking dat het daar geen kwaad kan. Uitstellen, geen verantwoordelijkheid nemen, afschuiven, op zijn tijd een kop koffie drinken, zo vliegen de jaren voorbij.

Dan bezoekt Mr. Williams (slechts één keer krijgen we zijn voornaam te horen: Rodney) zijn arts, die hem vertelt dat hij nog maar een paar maanden te leven heeft. Wat nu? Van het leven genieten, leuke dingen doen, de hort opgaan...maar hij weet niet hoe dat moet. Langzaam maar zeker dringt bij hem het besef door dat hij toch maar een onbeduidend bestaan geleid heeft. Hij blijkt een gevoelig man te zijn, die net als ieder ander behoefte heeft aan liefde, vriendschap en geborgenheid. Als hij nu nog wat wil doen, moet hij opschieten...

Living is een remake van Ikiru, een film van de Japanse regisseur Akira Kurosawa (Rashomon, De zeven samoerai). De Engelse romanschrijver van Japanse afkomst, Kazuo Ishiguro (Never Let Me Go, The Remains of the Day)  bewerkte het script en zorgde ervoor dat Bill Nighy de hoofdrol kreeg. Hij is inmiddels genomineerd voor een Oscar. Omdat Living zich afspeelt in het Engeland van de jaren vijftig, heeft men er veel aan gedaan om het ook als een film uit die tijd te presenteren: het tempo ligt aangenaam laag, de kleuren zijn aangepast, de kadrering is van toen. 

Wat heeft het opgeleverd? Een film om van te houden: grappig, gevoelig, tot nadenken stemmend. Want we willen toch allemaal dat ons leven zin heeft gehad?

Living. Regisseur: Oliver Hermanus. Acteurs: Bill Nighy, Aimee Lou Wood, Alex Sharp. Land: Verenigd Koninkrijk. Uitgebracht: in 2022.