30-07-2022

EERSTE LIEFDE

In de zomer van 1833 wordt Wladimir voor het eerst in zijn leven verliefd, en wel heel hevig. Dat is niet verwonderlijk; hij is zestien, enig kind en woont bij een afstandelijke vader en een moeder die zich weinig om hem bekommert. Als je dan nieuwe buren krijgt, ga je nieuwsgierig een kijkje nemen. Ze is adembenemend. Lang, slank, blond, mooie handen, gracieuze bewegingen. Haar moeder noemt zich een vorstin, maar ze beschikt niet over een eigen equipage en hun meubilair blijkt van het goedkoopste soort.

 Dochter Zinaïda echter, die ook nog over een uiterst aangename stem blijkt te beschikken, is onder alle omstandigheden betoverend, en dat weet ze zelf ook heel goed. Met haar 21 jaar vindt ze haar jonge minnaar aandoenlijk, noemt hem licht spottend 'monsieur Woldemar' en laat hem tot de kring van haar echte minnaars toe. Vier of vijf oudere vrijgezellen zijn voortdurend in haar gezelschap te vinden. Ze doen spelletjes, laten zich door haar bevelen, plagen en soms zelfs vernederen, zonder overigens ook maar enig succes te boeken. Want, zoals de oplettende Wladimir na enige tijd vaststelt, ze kan ernstig zijn, zich terugtrekken, en bedroefd voor zich uit staren. Wladimir weet dat, want hij wil steeds in haar buurt zijn, haar aanstaren, bewonderen, haar aanwezigheid indrinken. Daarom stelt hij uiteindelijk vast: ze is verliefd. Maar op wie?

Ivan Toergenjew ( Orjol, Rusland; 1818 - 1883) kan als geen ander (nou ja, Vestdijk was hier ook goed in) de volledige overgave aan, het eindeloos fantaseren over een bemind persoon beschrijven. Dan staat er: " Het beeld van het jonge meisje zweefde voor mij uit, mijn hart bonsde niet meer, maar werd nu aangenaam samengeknepen." Voelt u wel? Hij zet ook graag  natuurbeschrijvingen in om mensen te karakteriseren, een bepaalde sfeer op te roepen, een blik in de toekomst te werpen. "Een landschapsschilder" noemen sommige critici hem liefkozend. Als Wladimir na een bezoek aan de vorstin en Zinaïda 's avonds laat ontmoedigd naar huis gaat, lezen we:  "Zwarte wolken pakten zich samen en gleden langs de hemel; men zag hun vage contouren veranderen. De wind ruiste rusteloos in de donkere bomen, en ergens, ver achter de einder, gromde de donder boos en gesmoord, als het ware voor zich heen." Er staan Wladimir en de geboeide lezer dus nog dramatische momenten te wachten. Terecht een beroemde novelle.

I.S. Toergenjew, Eerste liefde. Vertaald uit het Russisch door Carl en Rebecca Ebeling. Rainbowboeken, uitgegeven door Maarten Muntinga, Amsterdam i.s.m. G.A. van Oorschot, Amsterdam, 1997. Deze uitgave bevat ook de verhalen "De ongelukkige" en "Na de dood". 284 blz.

14-07-2022

MET ZIJN DRIEËN

"Hallo Gerrit, met Huub." 
Een gevoel van teleurstelling bekruipt Gerrit, maar het lukt hem om zijn stem onder controle te houden.
"Hoe gaat het met je, jongen? Alles naar wens?" 
"De zaken wel, ja. Privé is het minder. Is Marlies misschien bij jou in de buurt?" Gerrit hoort een verlangende klank in Huubs stem.
Hij draait zich om en ziet Marlies in de deuropening staan. Hij kijkt haar aan, schudt zijn hoofd en legt een vinger op zijn lippen. Ze luistert glimlachend mee.
"Nee, Huub, ze is nu even niet bereikbaar."
"Maar jullie zien elkaar toch dagelijks?" Huub klinkt een beetje geprikkeld, hoewel hij naar de bekende weg vraagt.
"Oh ja, we ondernemen van alles."
"Wat bijvoorbeeld?"
"Ik ga met haar naar de bioscoop, ik begeleid haar naar modeshows, we gaan samen naar Ajax, doen de schouwburg. We vervelen ons geen moment." Gerrit weet dat hij hier gevaarlijk spel speelt, want Huub is snel jaloers, maar hij kan het soms niet laten om hem een beetje te treiteren.

"Hoe staan jij en Marlies eigenlijk tegenover elkaar? Nog steeds alleen maar vriendschap?"
"Ja, daar komt het wel op neer. Maar we mogen elkaar natuurlijk wel heel graag."
"En geen enkele keer intiem?" Huub is altijd de eerste die over seks begint. 
"Je vraagt nou te veel, Huub. Je hoeft niet alles te weten."
Er valt een pauze. Beide mannen beseffen dat ze over hun afspraak moeten praten. 

"Ik begin me in dit grote huis eenzaam te voelen, Gerrit."
"Daar kan ik inkomen, Huub."
 "Een leuke, jonge, charmante vrouw zou me goed doen."
"Wie niet?"
"Zou je eens met Marlies willen praten?"
Gerrit kijkt in haar richting. Ze had geamuseerd naar het gesprek geluisterd, nog steeds gevleid door de interesse die deze twee zo verschillende mannen voor haar koesteren.
"Huub, jongen, ik maak het voor je in orde. Nog een prettige dag verder."
"Dank je. We spreken elkaar nog wel."

Marlies gaat naast Gerrit op de bank zitten en slaat een arm om hem heen. Minutenlang zwijgen ze. Dan zegt ze zachtjes: "Ik ben toch alweer een halfjaar bij je geweest. En we hebben het toch gezellig gehad? Ik ben wel benieuwd hoe die nieuwe sportauto van Huub rijdt. Is het de nieuwste Porsche?"
"Ja, dat geloof ik wel. En hij heeft een nieuw zwembad aangelegd."
"Hij heeft het geld, hè. En mooi dik, grijs haar. Maar jij bent zo lekker jong en mannelijk. Kom, ik ga mijn koffers maar eens pakken." Neuriënd loopt ze de trap op.

Ze nemen afscheid als geliefden die weten dat de scheiding slechts tijdelijk is. Hooguit zes maanden, dan is Gerrit aan de beurt om te bellen.