Waar is het fout gelopen met Eline? Hoogbegaafd, twee klassen overgeslagen, fotografisch geheugen, wie wil dat nou niet? Daar komt nog bij dat ze al op haar zestiende bloedmooi is, en op haar negende 275.000 gulden erft van haar overleden vader. Dankzij de advocaat van haar moeder loopt dat zeven jaar later op tot een miljoen. Een minpunt: die moeder is een kille dame, die van haar dochter alleen maar prestaties wil zien. Rechten moet ze studeren, of economie, en géén kunstgeschiedenis.
En laat dat nu de grootste wens van haar dochter zijn. Toen Olivier, de man die ons zijn verhaal vertelt, vijftien was, mocht Eline, een jaar ouder, logeren in het immense huis van Oliviers ouders. Daar gaf ze, geheel vrijwillig, les over de zeventiende en achttiende - eeuwse Franse schilderkunst aan een een groepje pubers uit de buurt. Voorname families, rijke ouders, een beetje apart, en daar past Olivier goed bij. Hij mag graag in hun enorme tuin rondhangen en in zijn groene pyjama bomen beklimmen. Maar zijn jeugd is, in tegenstelling tot die van Eline, wel gelukkig.
Er groeit iets moois tussen Eline en Olivier. Als ze met de hele groep een paar dagen in Parijs zijn om schilderijen in het Louvre te bekijken, alles georganiseerd en bekostigd door Eline, kussen ze elkaar zelfs tijdens een spannende nacht. Na een maand moet Eline terug naar huis; veertien jaar later ontmoeten ze elkaar bij toeval weer.
Plotseling ziet hij haar staan in de tram. Als ze uitstapt loopt hij haar achterna en spreekt haar aan. Rode vlekken in haar gezicht, donkere kringen rond haar ogen: waar is dat gave gezichtje gebleven? Als hij zijn naam noemt, reageert ze emotieloos. Ze spreekt onvast, traag. loopt een tikkeltje wankel. Een armoedige indruk maakt ze, en dat geldt ook voor de buurt waarin ze woont en de woning waarin ze leeft. Het ruikt er muf. er staan slechts goedkope meubels. Olivier geeft haar twintig gulden om voedsel te kopen, en maakt een afspraak voor de volgende dag. Dan halen ze herinneringen op aan vroeger, want ze wordt wat toeschietelijker. Maar een museum verveelt haar en een verklaring voor haar deplorabele toestand geeft ze niet. De derde dag komt de politie hem halen. Ze is thuis dood gevonden.
Olivier gaat op onderzoek uit om nog wat van haar verleden te weten te komen, maar veel levert dat niet op. Misschien is terugdenken aan een tijd belangrijker dan het beleven ervan, vindt hijzelf. De ouderlijke huizen van Eline en Olivier zijn afgebroken, net als het pand waarin Oliviers vader een fotostudio had. Hij moet het vooral doen met herinneringen aan haar in haar witte jurk, Parijs, oude schilderijen, haar liefkozingen. Misschien heeft een mens maar een handvol gebeurtenissen nodig en een paar aardige mensen, als brandstof voor de rest van zijn leven.
Ik heb al eens eerder over een roman van Robbert Welagen geschreven ( Raam, sleutel, schuld, 15 - 11 - 2021) en ook nu beviel me zijn heldere, soms poëtische stijl, en zijn vermogen om iets aan te duiden, zodat de lezer in kan vullen. De waarde van herinneringen, het verstrijken van de tijd en de wisselvalligheid van het lot, daar gaat het in dit interessante boek om. En Eline blijft een raadsel, maar dat geldt voor haast iedereen.
Robbert Welagen, Verre vrienden. Nijgh en Van Ditmar, Amsterdam, 2009. 220 blz.
