VROUWENPRAAT

Omdat Gerrit thuis steeds ongemakkelijke ouders aantrof, vluchtte hij al jong het café in. Zestien was hij pas, toen hij met mannen van allerlei slag zat te toepen, dobbelen en bier te drinken. En tot diep in de nacht waren er de gesprekken: over vrouwen, voetbal, auto's. Men accepteerde hem gauw, want hij deed plichtsgetrouw mee aan de rondjes, kon goed luisteren, was niet eigenwijs of opdringerig.

Naarmate Gerrit ouder werd, bezocht hij steeds dezelfde kroegen, wat uiteindelijk uitmondde in twee stamcafés: Oleander, met een wel zeer wisselend publiek, en Dominus, waar vooral studenten kwamen. Dronken werd hij nooit, want hij wilde onder geen voorwaarde de controle over zichzelf verliezen; bier kon hij trouwens uitstekend verdragen. De conversatie - onderwerpen bleven intact, jonge en oudere mannen bleken slechts over een beperkt repertoire te beschikken. Het begon hem te hinderen dat al die kerels eigenlijk niet naar elkaar luisterden en vooral gelijk wilden hebben. Ze maakten van elke woordenwisseling een wedstrijd. Kortom, het werd tijd voor een vriendin.

Eenmaal getrouwd stuitte hij op het fenomeen van 'de gezellige avond'. Echtparen die op bezoek komen! Koffie, vlaai, frisdrank, bier, een wijntje? Ook hier was al snel een duidelijk patroon zichtbaar: de dames groepeerden zich in een vaste hoek, de heren verzamelden zich rond telkens weer dezelfde tafel. Weliswaar weken de gespreksonderwerpen wat af vergeleken met vroeger, maar ze keerden wel keer op keer terug. Belastingen, misbruik van sociale voorzieningen, collega's, het kwam Gerrit op den duur de neus uit. Wie praatte eventjes niet over zichzelf? Wie had het voor één keer niet over geld verdienen? Wie toonde wel belangstelling voor een ander?

Vrouwen, merkte Gerrit tot zijn eigen verrassing op. Ze luisteren aandachtig naar je, stellen de goede vragen, denken met je mee, beschikken over een gezonde portie zelfspot. Hij deed die ontdekking nadat hij zich aangemeld had bij lees - en wandelclubjes, waar vrouwen sterk in de meerderheid bleken te zijn. Eindelijk vroeg er iemand: "Welk boek lees je op het ogenblik?" "Weet je nog een leuke film voor me?" Lucy wilde telkens oprecht weten hoe het zijn opstandige dochter verging, Truus kwam met adviezen die zijn buikomvang betroffen.  Al die dames leefden oprecht met elkaar mee; het was ze niet te doen om anderen af te troeven, maar om een prettige sfeer op te roepen. Gerrit voelt er zich allang wel bij; de breipatronen en recepten neemt hij graag voor lief.


 

LE PASSÉ

Volwassenen staan er zelden bij stil wat ze hun kinderen allemaal aandoen in hun drift om een nieuwe geliefde binnen te halen. Neem nu Fouad, een jongetje van een jaar of zes. Pa denkt dat zijn vrouw niet om hem geeft, dus start hij een verhouding met Marie. Het arme ventje wordt als een biljartbal heen en weer geketst tussen thuis, waar hij vaak alleen is, en het vaderloze gezinnetje van Marie, die hem niet goed aankan.

Of denk eens aan Lucie. Ze pubert, wat op zich al hinderlijk is, maar moet aanzien dat haar moeder opnieuw een man in huis haalt die daar een paar jaar zal rondlopen en vervolgens vertrekken. Wat nu? Naar haar eigen vader gaan in Brussel, die daar samenleeft met een sympathieke vriendin?

Natuurlijk, al die grote mensen in "Le Passé" (Het Verleden, 2013) van regisseur en scenarioschrijver Asghar Farhadi voelen zich heus wel schuldig, vooral ook tegenover elkaar. Iedereen heeft boter op zijn hoofd. Centraal staat het duo Marie en Samir, kritisch gadegeslagen door voormalig echtgenoot Ahmad, die zelf ook niet brandschoon is. Er heeft zich in het huwelijk van Samir iets heel onaangenaams afgespeeld, waarvan Lucie vindt dat de twee min of meer overspelige geliefden daar verantwoordelijk voor zijn. Als echte volwassenen verdoezelen beiden echter hun aandeel en wijzen nadrukkelijk anderen aan. Was Samirs vrouw niet depressief? Hoe komt Lucie aan al die informatie? Is dat winkelmeisje eigenlijk wel betrouwbaar? De film biedt telkens op knappe wijze nieuwe perspectieven, terwijl het interessante plot steeds meer het karakter krijgt van een whodunnit, een wie - heeft - het - gedaan.

Uiteindelijk probeert iedereen zijn fouten, alle geworteld in het recente verleden, te verwerken of van zich af te zetten, zich bewust van zijn of haar beperkingen, worstelend met schuldbesef  en gevoelens die met verantwoordelijkheid te maken hebben. Hun kinderen kijken toe, leven mee en begrijpen veel meer dan hun jonge ouders wel vermoeden.

"Le Passé" : een sterk scenario, goed acteerwerk, veel te veel dialogen, een spannende film met een tijdloze thematiek.

EEN FILMKLASSIEKER: LE SAMOURAÏ

Voor huurmoordenaar Jeff  staat zijn beroep centraal. Alles wat hij doet is erop gericht zijn werk zo goed mogelijk uit te oefenen. Hij woont in een zeer eenvoudig ingericht flatje, slechts vergezeld door een goudvink in een kooitje. Een vriendin heeft hij wel, maar die dient er toch vooral voor om hem beroepsmatig te ondersteunen. Als hij zijn woning verlaat, is hij perfect en onopvallend gekleed: gleufhoed met brede rand, zodat zijn ogen vrijwel onzichtbaar zijn, correcte regenjas of donkere mantel. Wanneer hij een opdracht moet uitvoeren, steelt hij vakkundig een auto, waarna hij zich een ander nummerbord en nieuwe papieren aanschaft. Dan wordt hem ook een nieuwe revolver aangereikt. Steeds op hetzelfde adres, door dezelfde man, geroutineerd, zwijgzaam.

Als je beroepshalve moordt, kun je dat maar beter in je eentje doen. Daardoor lukt het Jeff  om, vrijwel onopgemerkt, bij Martey binnen te dringen en hem dood te schieten. Voor het zover is, trekt hij witte handschoenen aan. Natuurlijk, zo laat je geen vingerafdrukken achter, maar Jeff voelt zich niet alleen een professional, hij ziet zichzelf ook als een artiest die zijn act komt opvoeren en dus als zodanig gekleed moet zijn. Bij het verlaten van het kantoor heeft hij pech:  twee mensen zien hem, de politie heeft een spoor en begint op hem te jagen. De onderwereld wil eveneens van hem af, zodat hij zich omsingeld weet door vijanden. De eenzame wolf wordt op zijn territorium teruggedrongen.

Regisseur Jean - Pierre Melville (1917 - 1973) maakte in 1967 met Le samouraï een gangsterfilm die zó verschilt van de normale producten in dit genre, dat collega's als Quentin Tarantino er nog geregeld naar verwijzen. Weinig geweld, slechts drie moorden, maar één achtervolging, geen gedoe om geld. Alles draait eigenlijk om Jeff, gespeeld door Alain Delon. Hij leeft als de loner in een western en denkt als een samoerai: een prof, die zich met en zonder wapen uitstekend kan verdedigen; volstrekt onbewogen als het gaat om te doden of zelf gedood te worden; bereid om zich tot het uiterste te verdedigen, want gezichtsverlies is volstrekt onaanvaardbaar.

 Hoewel Jeff stoer wil overkomen, heeft ook hij op zijn tijd sociaal contact, genegenheid of liefde nodig. En als hij, net als zijn eigen goudvinkje, gevangen dreigt te raken in een kooi van zijn tegenstanders, dan blijft er voor zo'n eergevoelig man maar één uitweg over.