Als Georges Simenon (1903 - 1989) zijn nieuwe roman helemaal doordacht had, sloot hij zich op in zijn studeerkamer en kwam er zo'n twee weken niet of nauwelijks uit. Hij vereenzelvigde zich zó met zijn hoofdpersonen dat hij in een roes raakte die zijn creativiteit en werkkracht in hoge mate bevorderde. Het lukte hem dan ook enkele tientallen pagina's per dag te schrijven. Zo wist hij een oeuvre van rond de 500 titels op te bouwen.
In Brief aan mijn rechter (1954) tracht de veertigjarige huisarts Charles Alavoine, veroordeeld voor moord, een onderzoeksrechter ervan te overtuigen dat hij niet ontoerekeningsvatbaar was toen hij zijn misdrijf pleegde. Integendeel, hij kwam juist met voorbedachten rade tot zijn daad. Om dat duidelijk te maken, vertelt hij zijn levensverhaal, laat hij zien welke edele motieven hem hadden gedreven.
Opgegroeid op het Franse platteland, bij een onderdanige maar wijze moeder en een dominerende vader die dronk, achter de vrouwen aanzat en graag op wild joeg, leerde Charles al snel het harde leven kennen, toen zijn vader zelfmoord pleegde. Alcohol, schulden, en hij was neerslachtiger dan hij wilde toegeven. Zijn moeder weet toch zijn studie te betalen, zodat Charles als dokter op het platteland kan blijven wonen. Met zijn lengte van 1.80 m en negentig kilo zwaar imponeert hij en kan hij zware klussen aan. Hij houdt eigenlijk van niemand. Niet van zijn slaafse eerste vrouw, niet van zijn waardige tweede echtgenote. Ook hij doet aan overspel, maar puur voor het fysieke genot.
Alles wordt anders als de vijfentwintigjarige Martine in zijn leven verschijnt: uiterlijk niet echt bijzonder, vijftien jaar jonger dan Charles, maar handig met mannen. Ze heeft in het verleden een twijfelachtig bestaan geleid en dat wil ze achter zich laten. Charles helpt haar daarbij: hij neemt haar in dienst als verpleegster. Hij is jaloers, heeft last van bezitsdrang, kan absoluut niet buiten haar. Ze laat het toe, is blij met zijn aandacht. Maar als hij aan de Martine van vroeger denkt, de vrouw die mannen aan zich laat komen, dan wordt hij agressief. Hij slaat en slaat. De spijt die hij vervolgens heeft, verhindert niet dat hij een volgende keer weer zo'n onbedwingbare drift tot meppen krijgt. Charles blijkt een psychopaat, zonder dat te beseffen.
Eerlijk biecht hij alles aan de rechter op. De lezer weet wel van de moord, maar niet hoe, waarom en op wie. Dat maakt de spanning van deze psychologische thriller uit, die staat of valt met de gecompliceerde karakters van Charles en Martine. Simenon neemt zich daarvoor veel tijd: wel heel veel pagina's worden gewijd aan de huisarts die zich volledig verstrikt in waandenkbeelden, terwijl het ook veel inspanning kost om de lezer te laten inzien waarom dat jonge meisje zo begripvol al dat geweld over zich heen laat gaan. Brief aan mijn rechter geniet groot aanzien bij de Simenonfans, maar mij heeft deze roman niet echt kunnen overtuigen.
Georges Simenon, Brief aan mijn rechter. Vertaling van Lettre à mon juge (Parijs, 1954) door Hans van Cuijlenborg, De Bezige Bij, Amsterdam 2015, 256 blz.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten