Woody Allen ( geboren in 1935) groeide op in Brooklyn, New York, in een joods gezin uit de lagere middenklasse. Zijn moeder bracht als boekhouder van een bloemenzaak het geld binnen; vader rommelde wat aan als weinig succesvolle bookmaker. Toen hij vijf was, nam zijn oudere nicht hem al mee naar de bioscoop voor de dubbele voorstelling van twaalf uur op de zaterdag. Eindeloos luisteren naar de radio, constant films bekijken, zelf verhalen bedenken: zó schermde toen al de jonge Woody zich af van de rauwe buitenwereld. De familie omringde hem met alle aandacht en liefde, maar als kind al bleek Woody een zenuwpees, een angsthaas, een pessimistisch jongmens.
Toen hij zestien was stuurde hij grappige opmerkingen en moppen naar columnisten van plaatselijke kranten, en vaak namen die ze op in hun stukjes. Op zijn zeventiende werd hij ingehuurd door een kantoor om na school even langs te komen om grappen te bedenken die aan kranten verkocht werden. Hij krijgt daarvoor veertig dollar per week. Zijn moeder verdient hetzelfde, maar die moet wel vijf dagen in de week acht uur werken.
Op zijn twintigste trouwt hij met Harlene, die dan zeventien is. Neurotisch is hij nog steeds, hij lijdt o.a. aan entreevrees: vaak durft hij niet ergens naar binnen te gaan, Jarenlang zal hij, zonder succes, diverse psychiaters verslijten. Eenentwintig jaar oud schrijft hij teksten voor tv - shows, waarmee hij bakken met geld verdient. Hij gaat scheiden van Harlene en trouwt later met Louise Lasser, maar ook dat huwelijk houdt niet zo lang stand.
Dan doet hij zijn intrede in de filmwereld. Woody schrijft het script voor What's New Pussycat, waarvan de titelsong een grote hit wordt voor Tom Jones. Hij treedt op in shows van Johnny Carson en Ed Sullivan, krijgt veel aandacht in de pers, nachtclubeigenaars willen hem als stand - up comedian. In 1966 presenteert hij zijn eerste, tamelijk succesvolle, toneelstuk op Broadway. Dat zal vanaf nu zijn leven worden: toneel en films, waar hij vaak zelf in acteert, die hij regisseert en waarvoor hij de scripts levert. Kunst biedt schoonheid en maakt het leven draaglijk. Humor is daarvoor absoluut een vereiste.
Hij ziet zichzelf niet als een groot filmkunstenaar. Ingmar Bergman, Antonioni, Fellini, Roman Polanski, dat zijn de grote jongens. Het zevende zegel! A Streetcar Named Desire, gebaseerd op het toneelstuk van Tennessee Williams! Die laatste is trouwens zijn favoriet als het om toneel gaat. Woody kent zijn meesters, maar is niet jaloers, hij bewondert slechts. Eigenlijk houdt hij meer van schrijven dan van filmen, want een regisseur heeft constant veel aan zijn hoofd en dat werk is ook fysiek zwaar. Bullets over Broadway, Manhattan Murder Mystery en Husbands and Wives ziet hij als zijn beste films.
Vaak heeft Allen het in zijn autobiografie (hij is daar 84 jaar) over goede maaltijden, de grote sterren die hij mocht luxe huizen, mondaine hotels, mooie vrouwen. Hij koketteert ermee dat hij, eenvoudige jongen uit Brooklyn, dat toch maar allemaal bereikt heeft. Dat is dan de burgerman in hem. Al die sociale contacten zoekt hij ook op omdat hij zich niet graag alleen in de openbaarheid waagt. Altijd moet er iemand mee.
Toen in 1992 zijn relatie met Mia Ferrow uiteenspatte, stond zijn hele leven totaal op zijn kop. Wat hem vooral buitengewoon pijn deed waren de vrienden die hem toen, zoals hij dat noemt, in de steek lieten. Er waren er ook die hem openlijk steunden: Alec Baldwin, Javier Bardem, Scarlett Johansson, Catherine Deneuve. Zeer uitgebreid gaat hij op deze onsmakelijke zaak in. Begrijpelijk, want zijn reputatie lijdt een enorme schade, in de V.S. wil niemand hem financieren, Amerikaanse acteurs en actrices weigeren rollen.
Waar gaat het in het kort over? Mia Ferrow beschuldigt hem ervan dat hij zijn adoptiefdochter Dylan vanaf haar achtste misbruikt heeft. Tevens neemt ze het hem kwalijk erotische foto's gemaakt te hebben van een andere adoptiefdochter, namelijk Yoon - Si. Met haar is hij overigens al 25 jaar samen. Wat vóór hem spreekt: er hebben twee, van elkaar onafhankelijke, diepgaande onderzoeken plaatsgevonden en in beide gevallen besloten de rechters dat er geen rechtszaak zou plaatsvinden wegens gebrek aan bewijs.
Laten we vooral naar zijn films gaan kijken. De meest recente is A Rainy Day in New York uit 2019: opnieuw onderhoudend, geestig, een beetje tragisch, met iets om over na te denken. Als u zijn boek leest, zult u hem(mijn hemel, wat is die man onhandig!) en de filmwereld beter leren kennen en waarschijnlijk zin hebben om weer eens een meesterwerkje van hem te bekijken. Doen!
Woody Allen,`A propos. Oorspronkelijke titel: Apropos of Nothing (2020). Nederlandse vertaling Ton Heuvelmans, Gabriëlla van Karsbergen, Emilin Lap, Mario Molegraaf, Roelien Plaatsman, Theo Schoemaker. Prometheus Amsterdam, 2020. 351 blz.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten