De term savantsyndroom wordt gebruikt voor iemand met een autistische stoornis en/of verstandelijke beperking die over zeer bijzondere vermogens beschikt op één terrein. Daarom is Raymond uit Rain Man wel heel apart. Hij heeft èn een fantastisch geheugen(hij leert pagina's uit het telefoonboek vanbuiten) èn kan uitzonderlijk goed hoofdrekenen (2505 x 3741) èn ziet in èèn oogopslag hoeveel tandenstokers er op de grond zijn gevallen. Het waren er 246. Maar hij is wel degelijk autistisch, dus brengt hij de dag door met behulp van rituelen en gewoontes, waarbij hij mensen mijdt, want die staan eigenlijk alleen maar in de weg.
Zes dagen lang rijdt Charlie (Tom Cruise) met zijn autistische broer (Dustin Hoffman in zijn moeilijkste rol ooit) door de Verenigde Staten. Door hem buiten de inrichting waar hij eigenlijk in thuishoort te houden, probeert Charlie de helft van de erfenis te bemachtigen, waarbij hij ook nog een beroep op de voogdijraad doet. Charlie is aanvankelijk namelijk een onaangenaam jongmens, egoïstisch, belust op geld, voor eigen gewin mensen manipulerend. Maar tijdens hun tocht door Amerika heeft hij tijd om over zijn moeilijke relatie met zijn vader na te denken, terwijl de zorg voor zijn gehandicapte broer hem doet inzien dat er meer is in het leven dan geld. Een roadmovie met een interessante psychologische insteek: het is begrijpelijk dat het scenario in 1989 met een Oscar bekroond werd.
Barry Morrow, één van de twee scenaristen, ontmoette in 1984 Kim Peek, de man naar wie Raymond is gemodelleerd. Peek had door een hersenbeschadiging een verstandelijke handicap, maar was niet autistisch. Raymond en Peek zijn even getalenteerd, maar Peek had de gave dat hij met zijn linkeroog de ene bladzijde van een boek kon lezen, en met zijn andere oog de rechterpagina. Dankzij een duizelingwekkend leestempo kende hij de hele Shakespeare uit het hoofd. Toen de film een Oscar kreeg voor het beste script, overhandigde Morrow het beeldje aan Kim Peek. Twintig jaar lang, tot aan zijn dood, heeft hij het bij zich gedragen.
Dustin Hoffman zou aanvankelijk Charlie spelen, maar raakte zó geïnteresseerd in het savantsyndroom, dat hij om de rol van Raymond vroeg. Een jaar lang bezocht hij autistische mensen en hun gezinnen; een dag voor de opnames trok hij met Peek op om zijn manier van lopen en bewegen te bestuderen. Het leverde Hoffman een Oscar op.
Rain Man kostte 25 miljoen dollar en zal zo'n 350 miljoen opbrengen. De film is in alles een zeer geslaagde, typische Hollywoodproductie geworden. Sterren, veel Amerikaans landschap, een verhaal dat toch vooral goed afloopt. Als toeschouwer moet je wel opletten natuurlijk, maar alles wordt je op het goede moment in kleine hapjes toegediend, zodat je niets mist. Open plekken, duistere passages, daar heb je helemaal geen last van. Maar toch: ook na ruim dertig jaar is deze film nog heel goed verteerbaar.
Rain Man. Regisseur: Barry Levinson. Acteurs: Tom Cruise, Dustin Hoffman, Valeria Golino. Land: Verenigde Staten. Uitgebracht in: 1988.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten