In 1878 trouwde Sir Leslie Stephen, schrijver en criticus, met Julia Duckworth - Jackson. Het was voor beiden hun tweede huwelijk; zij kregen samen vier kinderen. De twee zussen Vanessa (1879 - 1961) en Virginia (1882 - 1941) waren in hoge mate creatief; de eerste tekende en schilderde haar hele leven, de andere zal onder de naam Virginia Woolf tot de belangrijkste Britse auteurs van de twintigste eeuw behoren. Het leven van de twee dames werd nadrukkelijk beïnvloed door de Bloomsburygroep, een benaming die overigens pas later aan deze groep van kunstenaars en geleerden gegeven werd. Bloomsbury is een wijk in Londen waar men elkaar in het huis van Virginia en Leonard Woolf geregeld trof. Tot de aanwezigen behoorden o.a. romanschrijver E.M. Forster, econoom John Maynard Keynes, schrijfster Vita Sackville - West.
In haar roman Vanessa & Virginia, fictie dus, maar toch zwaar leunend op gedegen wetenschappelijk onderzoek, bestudeert Susan Sellers de relatie tussen de twee zussen. Vanessa is de vertelster; door haar ogen ziet de lezer wat eerzucht, jaloezie, ijdelheid, maar ook liefde en vriendschap met een mens kan doen.
De meisjes worden opgevoed in een donker, beklemmend huis in Londen, door een serviele moeder en een vader met tirannieke neigingen. Ze behoorden echte dames te worden, maar als kind bleek al waar hun interesses lagen: Vanessa zat urenlang te schetsen, Virginia las al die tijd voor, ook uit eigen werk; toen al kon zij genadeloos mensen typeren. Al gauw duiken gevoelens van concurrentie en jaloezie op. Voor haar verjaardag vraagt Virginia aan haar vader een lessenaar, zodat ze staande kan schrijven. Ze weigert te erkennen dat de schilderkunst van Vanessa lichamelijk zwaarder is.
Aanvankelijk had Vanessa het meeste succes: ze was getrouwd, had geld, mensen wilden haar schilderijen. Virginia steekt haar jaloezie niet onder stoelen of banken. Maar naar enkele jaren keert het tij, want Vanessa woont met kinderen op het platteland, verkoopt zo weinig dat ze haar modellen niet kan betalen, terwijl haar zus met haar roman Orlando 2000 pond verdiende.
Maar toch, ondanks of misschien juist dankzij de wisselingen van het lot blijven de vrouwen trouw aan elkaar. Geliefde mensen sterven, vrienden blijken tegen te vallen, tegenslagen hopen zich op, maar als het eropaan komt, steunen ze elkaar. Ze vinden beiden dat je als kunstenaar moet blijven scheppen, en daarvoor zijn opoffering en toewijding noodzakelijk.
Vanessa bleek de sterkste. Toen in 1941 in Londen de eerste bommen vielen, werden hun huizen zwaar beschadigd. Virginia, die al jaren eerder een poging tot zelfmoord gedaan had, liep een rivier in en verdronk. Vanessa stierf in 1961.
Susan Sellers, Vanessa & Virginia. Vertaald door Lucie van Rooijen. Oorspronkelijke druk 2009, herziene Nederlandse vertaling in 2023. Uitgeverij Orlando, Amsterdam. 223 blz.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten