EEN KAT, EEN MAN EN TWEE VROUWEN

 Lily is niet zomaar een kat. Ze is wat de Engelsen een schildpadkat noemen:  een glanzend bruine vacht, bezaaid met markante, zwarte vlekken. Haar kop is kort en compact, waarin opvallend grote, prachtige, goudkleurige ogen. Maar bovenal valt haar schoonheid op, en haar vermogen om haar baasje Shozo te manipuleren. 

Er is geen reden om een hoge dunk van Shozo te hebben. Hij heeft zijn school niet afgemaakt, werkte bij een bank, was koksleerling, maar hield het nergens lang uit. Biljarten, flirten met de serveersters in volkscafés, totdat hij op zijn zesentwintigste gekoppeld werd aan het plichtsgetrouwe, ijverige dienstmeisje Shinako. Ze houdt oprecht van hem, maar onder leiding van zijn moeder wordt ze genadeloos uit dat huwelijk verwijderd ten behoeve van de jonge Fukuko, die financieel meer te bieden heeft. En ook zij valt voor Shozo, want hij is een charmeur. Niet knap, maar hij kan met vrouwen omgaan, die hem vervolgens graag verwennen.

Dit zijn dus de hoofdrolspelers in deze Japanse roman uit 1936 van rasverteller Junichiro Tanizaki (Tokio, 1886 - 1965), waarin het vooral gaat om de heel speciale verhouding tussen kat en man. Ze liefkozen elkaar, gaan al tien jaar met elkaar om. Shozo zegt het zelf: Lily staat hem nader dan Fukuko of Shinako. Met de laatste is hij slechts 2,5 jaar getrouwd geweest, met de eerste nu net een maand. Hij vlooit zijn kat, zorgt voor haar voedsel, gaat om de twee dagen naar het strand om vers kattenbakzand te halen en kamt haar vacht met een borstel.

 Maar waar de vrouwen van gruwen is hun spel rond de middagmaaltijd. Shozo heeft een schaaltje jonge horsmakrelen voor zich staan. Hij houdt een visje tussen zijn eetstokjes, dat hij vlak boven haar neus laat bungelen om het vervolgens in zijn eigen mond te stoppen. Hij zuigt de marinade eruit, kauwt de krokante graatjes kapot en neemt het visje tussen zijn eetstokjes. Nu eens hoog, dan weer laag slingert het voor de begerige ogen van Lily, die uiteindelijk het makreeltje naar binnen slikt. 

U begrijpt: toen er een brief binnenkwam van Shinako, waarin ze Lily opeist, wordt dat verzoek met hoongelach ontvangen. Maar Fukuko, die tabak heeft van dat geflikflooi van haar man met dat stomme beest, heeft daar wel oren naar. Weg met dat kreng! Hij heeft echter de kat nodig. Zijn moeder en zijn vrouwen houden hem voor een onnozel man, weet hij, een vriend bij wie hij zijn hart uit kon storten, heeft hij niet, dus voelt de charmeur Shozo zich vaak eenzaam. Hij zal alles in het werk stellen om zijn geliefde kat te behouden.

 Een fijnzinnige vertelling, deze roman, met een zorgvuldige karaktertekening, die ervoor zorgt dat je als lezer voor iedereen begrip kunt opbrengen. Ja, ook voor Lily.

Junichiro Tanizaki, Een kat, een man en twee vrouwen. Oorspronkelijke druk 1936. Vertaling uit het Japans Geert van Bremen. Meulenhoff, Amsterdam, 2024. 174 blz.