24-08-2016

DE LAATSTE NACHT VAN JAMES SALTER

Je kunt nog zo goed bevriend zijn, zo wat alles met elkaar delen, maar er bestaan gevoelens die je niet aan een ander kunt of wil toevertrouwen. Daarvoor heeft een mens geheime kamers, zou Jeroen Brouwers zeggen. Hij heeft er zelfs een roman over geschreven.

Neem nu Phil uit Komeet. Telkens als zijn derde vrouw in halfdronken toestand uitroept dat hij ooit zijn eerste echtgenote met drie kinderen heeft laten zitten voor een puber, denkt hij: het was anders. Die twee jaar met dat jonge grietje was de mooiste tijd van mijn leven. En: ik stond toen machteloos. Maar als je zoiets moet uitleggen tegenover een muur van sceptische gezichten, dan komt daar niks van terecht.
Zo ook Teddy uit Ogen van de sterren. Zestig, weduwe, keurig getrouwd geweest met haar oogarts, die toch wat aan de saaie kant was geweest. Maar in haar geheime kamertje heeft ze haar kostbaarste herinnering opgeborgen: haar enige echte liefde voor een veel oudere schrijver toen ze vijftien was en drie jaar lang zijn maîtresse. Vergooi ik nu mijn leven? had ze toen al gedacht. Kijk, dat houd je lekker voor jezelf.
Laten we Jane uit Supergezellig ook niet vergeten. Geregeld trekt ze op met Leslie en Kathrin die elkaar al veel langer kennen en werkelijk hartsvriendinnen zijn. Ook nu weer zit Jane met enige verbijstering te luisteren als beiden de intiemste bekentenissen doen. Ze voelt zich heel eenzaam en vandaag is haar verteld dat ze kanker heeft, maar nee, nu daarover praten... ze kan het echt niet.

James Salter (New York,1925 - 2015) geeft zijn personages in de verhalenbundel Laatste nacht niet alleen verborgen gevoelens mee, hij mag ook graag over gepassioneerde mensen schrijven. Carol gaat in  Bangkok tot het uiterste om Hollis uit zijn comfortzone - getrouwd, één kind - te halen en hem mee naar Bangkok te krijgen. Herinneringen, seksuele voorkeur, provocaties, een aantrekkelijke vriendin die ook meegaat... Hollis wordt er verlegen van. Brian is vrijwel verslaafd aan de beeldschone Pamela in Platina; de onaantrekkelijke Newell heeft zelfs gevangenisstraf over om zijn mooie Tsjechische in Arlington te geven wat ze verlangt. Beide mannen vangen overigens bot; ook femmes fatales hebben Salters aandacht.

Het verhaal dat ik zelf geschreven had willen hebben? Palmenzaal. Een eenzelvige man die beseft een kans op geluk gemist te hebben; een vrouw die daardoor ongelukkig getrouwd is; heimwee en verlangen naar jaren die nooit meer terugkomen... het zit er allemaal in. Ook hier weer die filmische stijl van schrijven: schijnbaar losse scènes met wisselende hoofdpersonen, diverse sprongen door de tijd, veel tonen en weinig uitleggen. Salter schrijft helder en ernstig; zelden valt er iets te lachen, behalve dan in het slotverhaal wanneer een dode beverig de trap af komt lopen. Zo'n scène zou het goed doen in een film, veronderstel ik. Salter is dan ook als scenarioschrijver actief en succesvol geweest.
James Salter, Laatste nacht. Vertaling Ronald Cohen. Meulenhoff, Amsterdam 2006. Oorspronkelijke titel Last Night (2006). 143 blz.
                                                                                                                                                              

Geen opmerkingen:

Een reactie posten