Daar ligt hij weer op zijn divan: Ilja Oblomow, begin dertig, woonachtig in Petersburg, eigenaar van een landgoed met zo'n 350 zielen. Hij heeft daar zijn heerlijke kinderjaren doorgebracht, omringd door bedienden die hem aan - en uitkleden, oprapen wat hij laat vallen, aanreiken wat hij hebben wil. Hij ziet zijn vader dag in dag uit door de kamer ijsberen met zijn handen op de rug, zijn moeder houdt zich slechts bezig met de koffie, de thee en het middageten, want adellijke lui die in de negentiende eeuw op een landgoed wonen, werken niet. Dat laten ze aan hun personeel over, dat vele, vele jaren hondstrouw de familie dient.
En nu woont Ilja, na rechten gestudeerd te hebben, nog steeds in Peterburg, in een gehuurde woning, verzorgd door een huisknecht, een kokkin en een werkster. Eens had hij plannen om een uitgebreid sociaal leven te leiden. Schouwburgbezoek, diners, gasten, een lieftallige vrouw, maar dat is er allemaal niet van gekomen. De divan en het bed behoren tot zijn favoriete verblijfplaatsen; daar kan hij urenlang liggen peinzen en fantaseren. Oblomow heeft een rijk gedachteleven, want hij beschikt in ruime mate over intelligentie en verbeeldingskracht. Graag mag hij al dagdromend zijn landgoed Oblomowka uitrusten met bruggen, wegen en een school. Met veel genoegen droomt hij van een vrouw die lang en rijzig is, rustig en lieftallig, gracieus en zorgzaam. Maar Oblomowka zal hij nooit bezoeken en elke vorm van bestuur aan anderen overlaten. En een charmante vrouw?
Olga is twintig jaar als hij haar voor het eerst ontmoet. Ze ontroert hem omdat ze prachtig kan zingen, terwijl zij voor hem valt omdat...tja, waarom eigenlijk? Zijn trouwe, energieke vriend Stolz, die hem geregeld de helpende hand biedt, legt het uit. Oblomow is trouw, teder, eerlijk, fijngevoelig, een man met een zuiver hart. "Al zou er een oceaan van smerigheid en laagheid om hem heen kolken, dan nog zou zijn ziel even oprecht en stralend zuiver blijven." Maar het duurt wel erg lang voor hij met zijn huwelijksaanzoek komt, en daarna zijn de zorgen nog lang niet voorbij, integendeel. De zaken op Oblowka regelen zodat er meer roebels binnenkomen, het feest organiseren, mensen uitnodigen enz. enz. Ilja krijgt het er warm van. Hij houdt niet van een leven vol actie, stormen en heftige emoties. Geef hem maar een bestaan dat kalm voortkabbelt, met onbeduidende voorvallen en bedaarde, aangename familieleden, kennissen en dorpsgenoten. En toch, als zo'n situatie zich enige tijd voordoet, gaat hij zich schuldig voelen en verwijt hij zichzelf dat zijn leven mislukt is.
Een gecompliceerd man, deze Ilja Oblomow, maar heel sympathiek. En herkenbaar?
I.A. Gontsjarow, Oblomow. G.A. van Oorschot, Amsterdam, 2008. Vertaling Wils Huisman.553 blz.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten