Eigenlijk ìs Frans Laarmans helemaal geen zakenman. Dertig jaar veilig op een kantoor in Antwerpen gewerkt voor een salaris waarmee hij zijn gezin met vrouw en twee kinderen redelijk kan onderhouden, totdat meneer Van Schoonbeke met zijn voorstel op de proppen komt. Daarmee begint de ellende. Als vriend van Frans' broer en een man met heel veel relaties in de zakenwereld, stelt hij hem voor in de kaashandel te stappen. Hij brengt hem in contact met een Nederlandse eigenaar van een groothandel in kaas, die Frans maar meteen aanstelt als algemeen vertegenwoordiger voor België en Luxemburg. Frans mag klein beginnen. Hornstra stuurt hem twintig ton volvette Edammer toe, wat inhoudt: tienduizend kazen, ieder van ongeveer twee kilo, verpakt in 370 kisten. Succes ermee!
Laarmans is een verlegen man. Hij durft niet een winkel te verlaten zonder iets te kopen, en zal nooit een café alleen maar bezoeken om een plasje te maken. Als het tot hem doordringt dat hij, om kaas te verkopen, echt een levensmiddelenzaak moet binnenstappen om naar de baas te vragen, breekt hem het zweet uit. Uitgebreid is hij bezig zijn kantoor aan huis in te richten, en het aanstellen van agenten door heel België neemt ook heel wat dagen in beslag. Intussen staan die 370 kisten vrijwel onaangeroerd in de kelders van het Blauwhoedenveem. En dan komt meneer Hornstra eens een kijkje nemen.
Auteur Willem Elsschot kende de zakenwereld heel goed. Na de Eerste Wereldoorlog begon hij een reclamebureau, waarvan hij tot zijn dood uitstekend kon leven. Hij werkte o.a. voor de almanak Snoecks, en zorgde voor gedenkboeken van bedrijven, Hij had niettemin een hekel aan de reclamewereld. Aan Simon Carmiggelt vertelde hij: " Ik houd niet van dat werk, meneer. Daarom heb ik Kaas geschreven. Het gaat eigenlijk over de publiciteitsbranche, maar ik heb er een kaaszaak van gemaakt, daar het nog weerzinwekkender is. Je gaat er naar ruiken..."
Een gevoelsmens komt in aanraking met de realiteit, omdat hij niet echt 'nee' durft te zeggen. Hij verlaat zijn veilige haven en verdwaalt in de wereld van contracten, omzet en geld verdienen, of juist niet. Met zijn sobere, doeltreffende stijl laat Elsschot de lezer glimlachen en meetreuren. Zelf vond hij Kaas zijn meest geslaagde boek. Wie ben ik om het met hem oneens te zijn?
Willem Elsschot, Kaas. Eerste druk:1933. Deze uitgave bezorgd door Peter de Bruijn en van een nawoord voorzien door Peter Vandermeersch. Uitgeverij Polis, Antwerpen,2020, derde druk. 188 blz.
S. Carmiggelt, Notities over Willem Elsschot. Uitgever Peter Loeb, Amsterdam, 1976.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten