04-11-2014

HITCHCOCK EN THE BIRDS

Als u even rondzoekt op YouTube, zult u spoedig Tippi Hedren op leeftijd tegenkomen, die nog altijd woedend is over de manier waarop men met haar omsprong bij de opnames van The Birds. Vijf dagen lang werden springlevende vogels naar haar geworpen, totdat ze emotioneel haast in elkaar stortte. Eerder protesteren durfde ze niet, want The Birds was haar filmdebuut en Hitchcock de beroemdste regisseur ter wereld.

Toen Hitchcock na het lezen van het gelijknamige korte verhaal van Daphne du Maurier besloot er een film van te maken, had hij niet verwacht op zulke grote technische problemen te stuiten. Hitch wilde vogels, heel veel vogels, maar geen gieren of andere soorten die er al bedreigend genoeg uitzien. Doodgewone meeuwen en kraaien moesten het zijn, dieren die de mensen elke dag om zich heen hebben. Duizend getrainde vogels werden aangeleverd, ondersteund door mechanische beestjes, afgewisseld met trucages.

De kwaliteit van het verhaal zelf moet u niet overschatten, reden waarom Alma, Hitchcocks vrouw en belangrijkste adviseur, nooit veel in deze film gezien heeft. Tippi Hedren speelt een verwende jonge vrouw uit de betere kringen, die een paar dagen in het kustplaatsje Bodega Bay doorbrengt. Ze wil zo Rod Taylor, een wat stuurse advocaat, beter leren kennen. Voor zijn kleine zusje neemt ze twee parkieten ("lovebirds") mee, als cadeau voor haar verjaardag. Deze lieflijke taferelen worden na verloop van tijd begeleid en onderbroken door vogels die dreigen, aanvallen, hakken en krijsen. Echte vogelkreten èn de tonen van een synthesizer, ontwikkeld door de Duitser Remi Gassmann, begeleiden de beelden, waardoor de horror nog aanzienlijk toeneemt.

Want daar ging het Hitchcock in hoge mate om: griezelen moesten de mensen, angstig hun stoelleuning vastpakken, ontzet raken. Nergens wordt verteld waarom die dieren zich zo agressief gedragen. Ze zíjn het gewoon en weten de bevolking weg te jagen. De film is slechts een fantasie, aldus Hitchcock.

Niet iedereen was het daarmee eens. Topregisseur Fellini, die The Birds als Hitchcocks beste film zag, sprak van "een apocalyptisch gedicht". Donald Spoto, Hitchcocks biograaf, heeft het over een ernstige film die de oppervlakkigheid van menselijke contacten behandelt. Ikzelf mag graag de stelling verdedigen dat de vogels, zo lang al gekweld door de mens, nu de kans grijpen om zich te wreken. Met genoegen verwijs ik dan naar een van de laatste scènes, waarin de hoofdpersonen hun huis uitvluchten, terwijl de vogels hen in rijen staan op te wachten, daarbij triomfantelijk met hun vleugels klappend.

Had de film succes? Financieel vielen de opbrengsten tegen, critici stelden zich terughoudend op, maar na een aantal jaren kwam de erkenning, vooral voor de knappe wijze waarop de regisseur zijn publiek wist te bespelen en in zijn greep te houden. Wie denkt nu niet aan Tippi Hedren als hij ziet hoe bij het vallen van de avond zwijgende vogels zelfverzekerd een rij vormen op de rand van een dak?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten