01-11-2018

OVER SCHULD EN SCHAAMTE

Als Edward en Florence elkaar in 1962 tijdens een studentendemonstratie in Oxford ontmoeten, is het voor beiden liefde op het eerste gezicht. Hij had geschiedenis gestudeerd, zij haar opleiding als violiste op het conservatorium afgerond. Toch zijn er grote verschillen. Zij gaat helemaal op in klassieke muziek, hij zweert bij rock - 'n - roll. Bovendien stamt Florence uit een voorname familie, waar men zeilt en cricket speelt, terwijl Edwards vader ergens op het platteland onderwijzer is.

 Kennedy is president van de V.S., de Berlijnse muur wordt door de moeder van Florence gebruikt om de linkse sympathieën van haar dochter te dempen, de seksuele revolutie komt eraan, maar heeft de wereld van Edward en Florence nog niet bereikt. Ze zijn allebei groentjes, hebben geen enkele ervaring met het andere geslacht, en hun ouders praten nergens over. Het voorlichtingsboekje dat Florence heeft geraadpleegd, vervult haar met walging. Edward wil en droomt over van alles, maar hoewel ze samen over heel veel kunnen spreken, niet over dat ene.

De kuise Florence laat voorzichtige kusjes, brave strelingen, keurige omhelzingen weliswaar toe, maar meer zit er voor Edward niet in. Toch is er hoop: een jaar na hun eerste ontmoeting treden ze in het huwelijk. Ze zijn nog steeds heel erg verliefd en gaan er vanuit dat ze eeuwig bij elkaar blijven. Telkens als Florence eraan denkt wat er van haar tijdens de huwelijksnacht verwacht wordt, slaan de paniekaanvallen toe.

Er is schuld en schaamte bij beiden. Hij verwijt haar dat ze niet met een man kan omgaan, dat ze niet eens kan zoenen, dat ze hem eigenlijk een jaar lang voor de gek heeft gehouden. Zij noemt het weerzinwekkend wat hij van haar wil; altijd weer zet hij haar onder druk. Zonder het te willen beledigen ze elkaar. Pas veel, veel later zullen ze zich realiseren dat ze er eigenlijk niet zoveel aan konden doen. Hun schuchterheid, overgevoeligheid, gebrek aan sociale vaardigheden, plus een brokje godsdienst, Engelse achtergrond, klassenverschil: alles spande samen om hen uit elkaar te drijven.

Voor hen die de film On Chesil Beach gezien hebben: de roman heeft een ander, beter, logischer slot dan de film. En dat is curieus, want auteur Ian McEwan heeft voor het eerst het scenario geschreven van een eigen werk. Waarom dan het slot wijzigen? Toch een handreiking aan een, in zijn ogen, gemakzuchtig filmpubliek?
Ian McEwan, Aan Chesil Beach. Oorspronkelijke titel: On Chesil Beach. Londen, 2007. Nederlandse vertaling Rien Verhoef. Amsterdam - Antwerpen, 2007. 152 blz.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten